The Kunama is a minority ethnic-group living in the western part of Eritrea.This page exposes the unjust and discriminatory activities of the Eritrean government. It also participates in the political dialogues in Eritrea.

Welcome to  BADEN - Kunama.Com

  Home / Arabic / Tigringa / Feedback

Home
Land
Language
Customs
Beliefs
Folklore
Perspective
Genocide
Report
Information
News
KCS
kpdp
Opinion
Music
Contact
Announcements
Articles
Links

 

All the forces waging wars of „Genocide” against the Kunama people ,aim at disrupting and destroying the Kunama people’s traditional “ethnic identification marks,” their “egalitarian social system” and their traditional system of “commonly owning and administering their native and ancestral land”:


 

 

 

DORDA FANEDA Adolay-Cha-Fanede


ERITREYA KUNAMA KOYBIŠA DIMOKRASIYA SUÑADA (ERKUKODISU KITTITA ADABA FANEDA).
NNA FANEDENAIBBU AGARA KILLIKISHIKE. AGINJARA ADOLAY HAGNUGNA DEMOKRATIKANDABBU ULIA NAFASI KINOLAKI KUNAMA AGARA KIMMIKISHIMA FANEDE. MITAK MISHIMME NNA KEKIDA KETAKE AI KINGERAKI EMAMAJI KISHIBESSA.

Minta.- 1. Kittita dinella(Askarella) Agaram šas kolama oššalowayesina antatiyam išoma kosasowaye ekkenabbu sanala kutub utana. Ide fogadaski kobininam kosiyya sanowa kimalama kulabu šoski turawesuna. Šan kosama oššalowayesi sanala kutub olutammale kišayya akuriya:-
1. kodiye agasala antatiyebu šeññan koyana;
2. Sate 24kin ašik uye 15ta mabusa akura koyana;
3. Telelakin ašik Tele kontalleta mabusa akura koyana;
-Masa okitala (addala) kišayya:- Fogadowa tagida kalla kontiki šeññada yakin ašik accata akura koyana.
Minta:- 2:- kittita dinella (Askarella) kodiyette gommala kotarana; modana; kokkana; karakdana; Suka kišabuna, Bulukabbuna (Gruppabuna), Ñela- ñašebuna, katawa Sanena, ide inekeda sana baya bodesina ERKUKODISU Kittita fanedala amba kišamowa kitakki koybanadada. Oynabbu inna fanedena lausumowassi akurya:-
1. koddima šeññada kodiye agasala kosoki Askara akura ayokomana koyan;
2. Sate 24kin Telellata mabusa akura koyan;
3.- Telellakin Tele Kontalleta mabusa akura koyana;
-- Masa okitala (addala) kišayya:- Fogadowa tagida kalla kontiki šeññada yakin ašik accata akura koyan
Minta:- 3.:- Kittita dinella (Askarella) Akoñera; kormina; Ayfanabu-šakirana; tema-tema; šifita ñadana innakeda adaba bodekinna šilay koybaki oleysunadada:Inna fanedena lausumowassi akuriya:-
1. koddima šeññada kodiye agasala kosona (orton kolana);
2. sana-atillada gujabu koddima šeññada kosona;
3. Telellakin ašik Tele Kontalleta mabusa akura koyana;
-- Masa okitala (addala) kišayya:- šeññada yakin ašik koybiša koytenata mabusa akura koyana.
Minta :- 4.:- Kittita dinella (Askarella) uliya gadiyatabu gasuna wagowatta antatiyakin yedasa (hakeda) kiteki gasuna kogošake. Inna fanedena lauski anasangiyabu gasumowassi akuriya:-
1. Sate 24 kala kibal kišaki yomowassi askara akura koyana;
2. Sate 48 kala kibal kišaki yomowassi Sambatella mabusa akura koyana;
3. Sambatella kibal kišaki yomowassi Telellata mabusa akura koyana;
4. Sambatellakin šaski ibal kišamale kišayya inna adaba faneda minta 24-bu kontiki akura koyana.
Minta :- 5.:- skarella (Kittita dinella) ERKUKODISU išoma sanowa iwiki atakennidabu šifta kokalella kišaki makina fillkosuyana-ka mala aus šolda kufulumale kišabu kotakeyya akuriya:-
- Tele Kontallekin ašik Galle Bareta mabusa akura koyana.
Minta :- 6.:- Askarella (Kittita dinella) Šifta kišaki Makina kilidana ka šoldana Malana kasibos kufulkisuyyana alkama sana bodena kisanamale kišabu kobiniyya akuriya:-
- Fogadiyowa tagida kalla kontiki Galle Bare mabusakin ašik accata akura koyana.
Minta :- 7:- Askarella (Kittita dinella) takiyabuna, lawiyabuna, guduratiya bubiyabuna Kittitenassi haros kišondada. Oynabu Kittita dinella uwamakin Galle Bare wasunata Dugina kiša katana (kokatana) doda Kišake. Inna fanedena lausumowassi akuriya:-
1. Kittitadina Abiša Kittita kakin kišano adagakin kidiginiya au Darka (Kiša) kikatimale kišayya Tele Bare mabusa akura koyana;
2. Kittita dina Darka (Kiša) Kittita dinakin kišano adagakin kokatimale kišayya:-
2.1. Kokatimowa kotakemowalle Tele Kussumena dargiyalana kišamale kišayya Telella mabusa akura koyana;
2.2. Tele kussume šasubu kotakeyya akuriya aniske ikama kalla kokelaki (katabu kišana kišimowa akuriya kišabu) akuritta kowina;
2.3. Okitiyala kosamebu iki kodogosama kulabu Kittitata ide kuwanasi šoske.
Minta :- 8:  ERKUKODISU Kittita Darka au Abišandabu atawa sana kominimmabu majiya Bareye kolla mitena. Oynabu Askarella (Kittita dinella) Kittita dina Darkasi (Kišasi) kifalina lawaski kokelayyana, ide ifalimale kišayya Kittitena faneda laumma sabbatasi Bariye akura mikoyana.akuriya:-
1. Sate 48kin Sambatellata (Uye 7ta) mabusana askara akura ayokomana koyana;
2. Telellakin Tele Satteta mabusa koyahna;
3. Tele Salle kollina.
Minta :- 9:- Askarella (Kittita dinella) Turka nabinkedokowassi Agarela kimala kasibabu Darkasi kikki niñisumalana au kiša kiki niñisumana, ide Agarowassi kasibosubu data komin kosomana kosiyya akura koyana akuriya:-
1. Sate 48kin ašik Telellata mabusana Askara akura Agastana koyana;
2. Telellakin Tele Kontalleta mabusa akura koyana;
3. Abiše kitakemma kišasile kasibabu kifaliyya Gallela mabusa akura koyana;
4. Kittita dinankin šillay kišana.
Minta :- 10: Kittita dinella (Askarella) Sultata gummedabuna uliyasi kotatabu olkomiyala kokosimowayesi mimabvu kisanaki ERKUKODISU koybama sane tillasuma kišayyana, tillasunasi tabila oykes kišomale kišayya akuriya:-
1. Koddima šeññada antatiyebu kosoki Askara akura ayokomana koyana;
2. Doggagosunasi komalda abareda-sa sana atillada gujabu kosona;
3. Inama sultatakin isuna.
Minta :- 11.:- ittita dinella (Askarella) kodiyekinna Agara sasakin kuyamale kišayya uliyakin kunya sogumowa kitakena kogošake. Inna kišamenabu ERKUKODISU Kittita dina, anyunya mina bubiya amba kišamowa kitakki kakašindada. Oynabu Santimella (Nibirella) kin kibinki malana sugunneda-andade andeta kunyamale kišayya akuriya:-
1. kodiye agasala koddima šeññada kosoki Sate 48kin Telellata mabusa akura koyana;
2. Tele Kontallekin ašik Gallellata mabusa akura koyana;
3. Gallellakin Galle Bareta mabusa akura koyana;
4. Kittita dinakin šillay kišana.
Minta :- 12:- Askarella (Kittita dinella) ERKUKODISU Akkabesuma Malena sugunnesuma Andadena Agarañña kišama kitakki šukiya kokala digosuna kogošake. Inna fanedena lauski Male koššemana, sugunnesuma Andade kitamana, ibalfasumana, gošittabu kiwino ambon kosamana, ide bubiyabbu Agarañña kišamma damanabu kotuleki digos kišommowassi akuriya:
1. Kodiye agasala oroton kolana, Askara akura ayokomana koyana;
2. Sate 48kin Telellata mabusa akura koyana;
3. Telellakin ašik Gallelata mabusa akura koyaki sanowakin wagellata kofegedana.
Minta :- 13:- Askarella (Kittitadinella) masa okitala kišayyana sanabu suñasumala biya-yabuna, kolilabuna, kofalabbuna, kotingirima kišayyana Kunama agara koybišasidabbu abanya (subura) kiminki tagamowassi ibata kifalenadadan ditta abayasi kona išondadanume. Oinabbu inna fanedena lauski abayasi kona kišoma (sallamosuma) kittitadinasi.
- acca akura koyana.
Minta :- 14.:- Askarella (kittitadinella) koya gerbeba koyaki kokoba utura kinayyana aninki fetetommowa kidabbuna kunama agara koybišasidabbuna abayasi kona išondadanume. Šoski šaskišannima kitakeyya inama kittita dorda (numada) abayam itennima kiminki ayniab fetetosun dada. Inna fanedena lauski abayasi kona kišoma (sallamosuma) kittita dinasi.
-acca akura koyana.
Minta :-15:- Askarella masa addakin kide kejimale kišayya akuria:-
1. Kodiye agasala šeññada yana oratan kolana;
2. Minda abarma kiminimalana wamiyoka šeññan koyana;
3. Tele Satte mabusa akura koyana;
4. Asalla kiminimala saniyoa kin wagellata kiyaron nolana;
Minta :- 16:- Askarella (kittitadinella) masa suluba abayata kiki sallamosuma kišayya akuriya:-
- Gallella mabusakin ašik accata akura koyana;
Minta :- 17:- Askarella (kittitadinella) masa addala kišayyana waga bodela abaya kona kišomala, masia sulubowaye kiliski ka-kiša maja digosumabbu kowassi ililikima Andowatta šas kolana dada. Inna fanedena lausumowassi akuriya:-
1. Sate 48te kin ašik uye 15ta mabusa akura koyana;
Minta :- 18:- Askarella (kittitadinella) masa sulubena, data bodena abaya kin kilisuyya antatasi kiko kišona dada. Inna fanedena lausumale kišayya akuriya:-
1. Telella mabusa akura koyana;
2. Telella kin ašik Gallellata mabusa akura koyana;
Minta :- 19..- RKUKODISU nissalakin degata kišamabu ay jinisa (košera) kišama kasi acca kiyamale kišayya akuriya:-
1. Tele satte mabusakin accata akura koyana;
Minta :- 20..- Askarella masa addala koski suka kobinimala Agarowa sugunnesuma Andadena Malana abayabuna anyunyebbuna okki arsibon kolannimasi digosuna maculata anda kinake. Oynabbu innakeda digodena iwiki uliyasi anyunya kibinimana anyunyasi inti goski damanowa kolammiya widokabbu kiwimowassi akura:-
1. Sate 48te kin ašik Telellata mabusa akura koyana;
2. Telella kin ašik Gallellata mabusa akura koyana;
Minta :- 21.- Askarella (kittitadinella) Agarasi ankatos kišoke dinowa Agara kanaki Agara išomokowa kikanasi, šigida, dogana, sudaba aranta au waga, ide bodena Agara heski lewes kišomabu dittiyya kasibabbu kikanasi “amba”na saridana deya. Oinabbu inna damanenabbu agara hedakin degata kišamabu kisanamowassi akuriya:-
1. Agara agasalana kodiye agasalana aratonki šeññan koyana;
2. Sate 48te kin Tellellata mabusa akura koyana;
3. Telella kin ašik Gallellata mabusa akura koyana;
Minta :- 22.- Abašarata (Jasusa) kišaki abayasi kittita nyumada šas kola kišoma kittitadinasi (askarasi) akuriya:-
- Tele Salle mabusakin ašik accata akura koyana;
Minta :- 23..- Udafulabbu (Gubbo ñadabbu) na idemamajabbuna kisanama kittitadinasi akuriya:-
- Telella mabusakin ašik kittita kin kogura kosamena;
Minta :- 24.- Askarella (kittitadinella) ay okitala kittitena olama fanedabbu kittitenakin kiwi kišanasi maja kinake. Oinabbu kittitowa olama faneda kin degata kišamabbuna anasangiyabbu kittitena kiwikišamana, išanasi jarbesuma kišeya akuriya:-
Telella kin ašik Tele kontalleta mabusa akura koyana;
Minta :- 25..- Askarella (kittita dinella) Masa sulubabbu Šuka kibalenasi darbesuma kišayya akuriya:
1. Tele Barekin Galle Kussumeta akura mabusa kollina;
2. Galle Kussumekin acca akura koyana.
Minta :26.:- Kella amboba kiminima(Kanuna lausuma) kišamowabu nibininasi nimala-
-Agara agasala kosima kišayyana aniski fada koma kikammabu nibataki fada koma nikanasi doda.


                         

 

 

Send mail to baden-kunama.com with questions or comments about this web site.
Last modified: 24/09/10 © 2000-2012 by Baden Kunama